Ekrem Çulfa Aile Evlilik Çift Danışmanı                  Tel: 0533 373 81 23  E-Posta:ekremculfa@gmail.com

İletişimde ve ilişkilerde en büyük problemlerden biri de bir tarafın sürekli kendini haklı görmesi ve sürekli her istediğini yaptırmaya çalışmasıdır.

Bir insan ilişkide sürekli kendi istediğini yaptırmaya çalışıyorsa, o kişi ile baş etmek çok da kolay değildir. Eski dönemlerde böyle biriyle baş etmenin yolu belliydi: meydanı ona bırak istediği gibi olsun, ağzımızın tadı bozulmasın misali. Bu yöntem bugünkü ilişkilerde çok işe yaramamaktadır. Günümüzde her istediğini yaptırmaya çalışan kişi, karşıdaki kişiye iki seçenek bırakmaktadır. Bunlar: ya benimle sürekli savaşacaksın ya da pasif modda itaat edeceksin. Bir ilişkide sürekli her istediğinizi yaptırmaya çalışıyorsanız, karşıdaki insanın ileride pasif bir insana dönüşmesine neden olabilirsiniz. İlk başlarda muhtemelen keyifli gelen her şeyi yönetmek düşüncesi, karşıdaki pasifleşip meydanı size bıraktığında bu sefer o ilişki ile ilgili güven sarsılabilmektedir. Pasif biriyle iletişimde olmak huzursuz olmaya da sebep olabilmektedir. Bu noktada orta yolu bulmak ve daha demokratik bir ilişki yönetmek gerekmektedir.

Kişi geldiği ailede çok fazla yüceltildiyse ve her şeyi o bilir o kutsaldır gibi bir yetiştirilme tarzıyla büyüdüyse, evlendiğinde de hayatındaki insanlara ve ilişkilere de sürekli hükmeden birine dönüşebilmektedir.

Bazı insanlarda mükemmeliyetçi oldukları için bu şekilde davranmaktadırlar. Bu insanların amacı kendilerini üstün görmekten çok, her şeyin kuralına göre ve belli bir düzende olmasını istemeleridir. Bu durumda bir süre sonra ilişkiyi bunaltmaya başlamaktadır. Hayatındaki her akışı yönetmeye çalıştıkları için bir süre sonra ilişkide duygu bitmeye başlamaktadır.

Bu tarz kişilerle nasıl baş edilebilir?

Bir insan sürekli kendi istediğini yaptırmaya çalışıyorsa ilk önce yapılması gereken: Bu durumda ne hissettiğini o kişiye anlatmak. “Sen böyle yaptığında ben kendimi çok değersiz hissediyorum” “Beni bir erkek/kadın olarak hiçbir şekilde ciddiye aldığını düşünmüyorum, ezilmiş ve yok sayılmış hissediyorum.” Her o eylem ortaya çıktığında orada duyguları söylemek gerekmektedir. “Şu an beni yine baskılıyorsun”, “Şu an beni yine değersizleştiriyorsun”. Buradaki amaç, kişinin yaptığı eylemlerin etkisini, neden ve sonuç ilişkisini görmesidir. Bunu yapıyorsanız ve işe yaramıyorsa; sonuna kadar söylemek gerekmektedir. Duyguları söylemeyip içinize atmak yıllarca pasif modda kalmanıza sebep olabilmektedir.

Kişinin ne olursa olsun her durumda fikrini söylemesi gerekmektedir. “Bu beni değersizleştirecek ama illa böyle olsun istiyorsan, buna beraber karar verememek çözmeliyiz. Sen beni ciddiye almıyorsan alma ama ben yine fikrimi söylüyorum, bu duruma beni onayım yoktur.” Eğer meydanı bırakıp sessiz kalırsanız, yıllar sonra “Sen itiraz etseydin veya bu duruma sessiz kalmasaydın” diye bir cevap alabilirsiniz ve ihale tekrar size kalabilir.

Böyle durumlarda o kişinin hatalarını görmezden gelmemek gerekmektedir. Sürekliliğe dönüşmüş hatalarda artık susmak değil, doğru yerde ve doğru şekilde kendini ifade etmek gerekmektedir. Bu problemi susmak ve bağırmak çözmemektedir. Susan kişi kendini yıpratmakta, bağıran kişi ise hem kendini hem ilişkiyi yıpratmaktadır. Kişi yapılanları veya hataları o kişiye söylemelidir. Bunun en büyük kazançlarından biri, haklı çıktığınızda karşıdaki kendi bilgisinden şüphe etmeye başlayabilmektedir. Buradaki amaç, kendimizi ilişkide var olarak ifada etmektir. İlişki güç savaşı değil güç birliğidir.

Eğer her şeye rağmen ilişkide sürekli kendi istediğini yaptırmaya devam ediyorsa, o kişiyle araya mesafe koymak gerekmektedir. Karşıdaki kişi sizi yok saydığında, yavaş yavaş uzaklaşıp mesafeyi çizmeye başlamak gerekmektedir. Bunlar: konuşmamak, geri çekilmek ve tavırlarıyla bunu ifade etmektir. Bunları da söylemelidir. “Sen bana böyle yaptığın sürece, ben kendi kişiliğimle senin aranda kalıyorum ve kendimi yıpranmış hissediyorum. Ben daha çok zarar görmemek ve değersiz hissetmemek için geri çekilmeyi tercih ediyorum.” Bir noktadan sonra karşınızdaki kişi sizi ciddiye almak zorundadır. Buradaki amaç; yenmek veya önde olmak değil, beraber yürümek olmalıdır.

“Sen sürekli ilişkide kendi istediğini yaptırmaya çalışıyorsun, her şey senin istediğin gibi olsun istiyorsun. Peki sen gerçekten bunu yaptığında, benim ne kadar değersiz hissettiğimi fark ediyor musun? Sen gerçekten hayatında pasif bir ilişki/eş/arkadaş istiyor musun?” Bu soru sorulduğunda kişi muhtemelen hayır diyecektir, o zamanda şunu söylemek gerekmektedir: “Böyle bir karakter olmamı istemiyorsan, bana bu ilişkide alan tanımalısın.”

Bazı ilişkiler insanın kişiliğinin adeta sınavıdır. Kendinizi ispat edene kadar o savaş devam edebilmektedir. Bazıları bu savaşı yarıda bırakıp ayrılmakta, bazıları ise bu savaşı yanlış yürütüp hala kavga etmektedir. Bunlardan her ikisi de yanlış olabilmektedir. Finalde, seviyorsanız ve bu ilişkiyi sürdürmek istiyorsanız; bununda uzun bir süreç olduğunu kabul etmeniz gerekmektedir. Bir ilişkideki bir sistemin veya bir davranışın değişmesi için minimum 6ay gerekmektedir.

Bunların hepsini adım adım yürütmek önemlidir. İlişkideki amacımız, varlığımızı ortaya koymak ve bende bu ilişkide bir birey olarak varımı fark ettirmektir. Aksi taktirde, bugün alttan aldığınız her şeyin yarın altında kalabilirsiniz ve bugün pasif kaldığınız her şeyde yarın agresif tepki gösteren birine dönüşebilirsiniz. Eğer uçlarda yaşamak istemiyorsanız, ilişkide gri bölgeyi daha çok kullanmanız gerekmektedir. Karşınızdaki kişi mükemmeliyetçi olabilir, kendini üstün gören her şeyi biliyor gibi davranabilir ve böyle bir aileden de gelmiş olabilir. Bu durumda kesinlikle kendi duygularınızı ve fikirlerinizi söylemekten vazgeçmeyin, karşınızdaki kişinin eksik ve hatalarını güzel bir üslupla söylemekten ve yok sayıldığınızda geri çekilmekten vazgeçmeyin.

Uzman Klinik Psikolog Hatice Büşra KARA ACAR

busra.kara@icloud.com